Menu serwisu
Alternatywy 4

STANISŁAW BAREJA

Stanisław BarejaStanisław Sylwester Bareja urodził się 5 grudnia 1929 roku w Warszawie. Reżyser filmów fabularnych, scenarzysta i aktor filmowy. W 1943 roku podczas okupacji ukończył 121 Szkołę Powszechną w Warszawie. Naukę kontynuował w Gimnazjum im. Reytana w Warszawie, które ukończył w roku 1947. W tym też roku osiedlił się wraz z rodzicami w Jeleniej Górze (stąd też słynny kamień z Jeleniej Góry w "Misiu"). Tam podjął dalszą edukację w Liceum im. Żeromskiego, które ukończył otrzymując świadectwo dojrzałości 12 maja 1949 roku z wynikami raczej przeciętnymi.

 

Dyplom Stanisława BareiW październiku 1949 roku rozpoczyna studia w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej w Łodzi na wydziale reżyserii, które kończy w 1954 roku, lecz nie składa egzaminu końcowego. Jako film dyplomowy przedstawił dopiero w 1958 roku etiudę pod tytułem "Gorejące czapki". Film ten jednak nie zostaje przyjęty jako dyplomowy w skutek czego Bareja nie zalicza pracy dyplomowej. Tytuł magistra sztuki uzyskał dopiero 24 kwietnia 1974 roku po przedstawieniu jako filmu dyplomowego "Męża swojej żony" z 1960 roku i złożeniu egzaminu magisterskiego z wynikiem dobrym.

 

Stanisław BarejaBareja pracę rozpoczął jako asystent reżysera oraz drugi reżyser w latach 1955-1959. Debiutował jako reżyser w 1960 r. komedią. Twórczość autora "Misia" dzieli się zwykle na dwa okresy. Pierwszy obejmuje lata sześćdziesiąte. Reżyser kręcił wówczas lekkie, przyjemne komedie sytuacyjne, zatrącające nawet o bulwarową farsę i wodewil. W latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych beztroski "śmiech dla śmiechu" zastąpił "śmiech z podtekstami". Stanisław Bareja znany był w tamtych czasach ze swoich opozycyjnych kontaktów, a jego wkład w działalność opozycyjną został doceniony pośmiertnie w 2006 roku kiedy otrzymał on odznaczenie Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski z okazji 30. rocznicy powstania Komitetu Obrony Robotników.

 

Stanisław Bareja"Bareizm" - termin charakteryzujący styl twórczości filmowej Stanisława Barei charakteryzującej się absurdalnym poczuciem humoru oraz będący opartą o wnikliwe obserwacje autora satyrą na realia życia codziennego w PRL. Określenie "bareizm" stworzone zostało w latach 80-tych przez Kazimierza Kutza. W jednym z przemówień Kutz skrytykował poziom artystyczny twórczości Barei, używając neologizmu "bareizm" jako synonimu kiczu. Później za pomocą tego złośliwego określenia, władze i środowisko filmowe atakowały Bareję, zarzucając jego twórczości niską jakość, "antysocjalistyczną wymowę, kłamstwa, brudną propagandę i nienawiść do klasy robotniczej". W odwecie, w "Zmiennikach" znalazł się tekst: dawniej pisaliśmy się Kloc, ale potem mój brat został reżyserem i zmienił pisownię na Klotz, co było nawiązaniem do zmiany nazwiska przez Kutza. W podobny sposób Bareja potraktował prześladujące go środowisko Grunwald w "Alternatywy 4" oraz "Poszukiwanym, poszukiwanej". Z czasem, wbrew pierwotnym intencjom twórcy, określenie to nabrało konotacji pozytywnej i stało się równoznaczne z całokształtem dokonań reżysera.

 

Stanisław Bareja zmarł 14 czerwca 1987 roku w Essen u szczytu swojej kariery. Pochowany został na Cmentarzu Czerniakowskim w Warszawie.

Stanisław Bareja, Maciej Rybiński, Janusz Płoński Reżyser Stanisław Bareja i scenarzyści: Maciej Rybiński i Janusz Płoński

Przeczytaj o dzielnicowym Parysie »