Menu serwisu
Alternatywy 4

ALTERNATYWY 4

Alternatywy 4Serial "Alternatywy 4" czyli "śmiech z podtekstami". Zjadliwa ironia i kpina z peerelowskiej rzeczywistości, satyra na narodowe przywary, posunięta nierzadko aż do surrealizmu. Zrealizowany na początku lat osiemdziesiątych dość długo "odpoczywał" na sławetnej "półce". Emisji (w wersji okrojonej przez cenzurę) doczekał się dopiero na przełomie 1986 i 1987 roku, zaskarbiając sobie sympatię i zainteresowanie widzów. Nieco mniej przychylna była krytyka. Wytykano serialowi brak spójności, nierówne tempo, chaotyczny montaż.

 

Zastrzeżenia recenzentów budziła także konstrukcja fabuły, w myśl której cała akcja, choć "zjednoczona" losami mieszkańców nowego bloku, zasadza się na mniej lub bardziej autonomicznych mini - scenkach i skeczach. Mimo utyskiwań krytyki kolejne odcinki "Alternatywy 4" systematycznie przykuwały do telewizorów miliony widzów. Zasługa to nie tylko humorystycznych perypetii głównych bohaterów, ale też niemal całej polskiej czołówki aktorskiej, która zaludniła ironiczno - prześmiewczy świat serialu. Aktorzy ci, mimo stanu wojennego i bojkotu oficjalnych instytucji, zgodzili się wyjątkowo wystąpić w serialu.

 

"PRAĆ NA SUCHO ZA POMOCĄ BENZYNY"

 

Takie to zalecenia producenta (w tym przypadku instrukcja prania kalesonów) widniały na metkach w czasach PRL-u. Stanisław Bareja uwielbiał wykorzystywać tego typu zasłyszane czy podpatrzone idiotyzmy. W filmach Barei - kulinarnego smakosza - pojawiają się także charakterystyczne przepisy rodem z czasów okupacji. W wydanej podczas wojny książce kucharskiej "109 potraw" jej autorka podawała instrukcję, jak przyrządzić "głuchą rybę - zupę jak z ryby bez ryby", która w ciągu kilku pierwszych minut po ugotowaniu mało różni się w smaku od czystego rosołu rybnego. W Alternatywach hitem sezonu staje się natomiast przepis na tort z dyni bez jajek i cukru. Bareja właściwie niczego nie wymyślał, był tylko bacznym obserwatorem.

 

Bareja często starał się zasygnalizować widzowi, iż rzeczywistość okupacyjna ma wiele wspólnego ze światem realnego socjalizmu. W Alternatywach lokatorzy konspirują przeciwko demonicznemu gospodarzowi domu zgodnie z zasadami panującymi w podziemiu, a przesiedlenie Balcerka z ulicy Chemicznej do nowych bloków na Ursynowie przypomina hitlerowskie łapanki. Anioł na widok mięsa przywiezionego ze wsi z obrzydzeniem stwierdza: "spekulacja".

 

Bareja miał również zamiłowanie do czarnych komedii. W "Alternatywy 4" trumna z nieboszczykiem, który niestety nie dożył szczęśliwego momentu przydziału M-3, ma pomóc wdowie w otrzymaniu tego mieszkania. Pewnego dnia w Jeleniej Górze zostały rozklejone klepsydry z nazwiskiem Stanisława Barei, który postanowił upozorować własną śmierć, aby sprawdzić, czy będzie powszechnie opłakiwany.

 

INFORMACJE TECHNICZNE:

 

Reżyseria: Stanisław Bareja

Reżyser II: Krzysztof Gruber, Andrzej Swat

Współpraca reżyserska: Teresa Violetta Buhl, Ewa Sałużanka, Barbara Charyton

Scenariusz: Stanisław Bareja, Janusz Płoński, Maciej Rybiński

Dialogi: Stanisław Bareja, Janusz Płoński, Maciej Rybiński

Zdjęcia: Wojciech Jastrzębowski

Operator kamery: Jan Muszyński

Współpraca operatorska: Norbert Maleszewski

Oświetlenie: Zdzisław Raczyński

Scenografia: Jacek Osadowski

Współpraca scenograficzna: Małgorzata Walusiak, Katarzyna Boczek, Krystyna Patrzyk

Dekoracja wnętrz: Teresa Gruber, Michał Sulkiewicz

Kostiumy: Teresa Wiśniewska

Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz

Wykonanie muzyki: Orkiestra Polskiego Radia

Dyrygent: Jerzy Matuszkiewicz

Konsultacja muzyczna: Małgorzata Przedpełska

Dźwięk: Wacław Pilkowski

Współpraca dźwiękowa: Tomasz Zarychta

Imitator dźwięku: Andrzej Sadowski

Montaż: Hanna Kłoskowska

Współpraca montażowa: Bogumiła Grzelak, Wanda Sawczuk, Ewa Salecka

Charakteryzacja: Krystyna Żurek, Krystyna Leszczyńska

Współpraca charakteryzatorska: Ewa Jarochowska

Ewolucje kaskaderskie: Józef Stefański

Kierownictwo produkcji: Tadeusz Baljon

Kierownictwo produkcji II: Jacek Gajzlerski, Jacek Szota

Organizacja produkcji: Paweł Hegeman, Jerzy Paraszczak, Tomasz Kusiński, Elżbieta Stompor

Kierownictwo budowy dekoracji: Józef Wilk

Produkcja: Centralna Wytwórnia Programów i Filmów Telewizyjnych Poltel (Warszawa)

Rok produkcji: 1983

 

ODCINKI:

1. Przydział - 59 min.

2. Przeprowadzka - 52 min.

3. Pierwsza noc - 51 min.

4. Profesjonaliści - 58 min.

5. 20-sty stopień zasilania - 56 min.

6. Gołębie - 59 min.

7. Spisek - 55 min.

8. Wesele - 56 min.

9. Upadek - 77 min.